Την Κυριακή 12 Οκτωβρίου τα μέλη και οι φίλοι της Ιστορικής, Λαογραφικής και Αρχαιολογικής Εταιρείας Κρήτης πραγματοποίησαν μία από τις ωραιότερες εξορμήσεις στην ύπαιθρο των Χανίων. Το πρόγραμμα περιοριζόταν στην περιοχή του Σταυρού Ακρωτηρίου, ενός τόπου κοντινού και γνώριμου στους Χανιώτες, αλλά ίσως γι’ αυτό τόσο πολύ προσφιλούς, ώστε να συγκεντρώσει μεγάλο πλήθος κόσμου, κυριολεκτικά διψασμένου να ρουφήξει και την παραμικρή πληροφορία για τη ζωή στο σημείο αυτό του Ακρωτηρίου. Οι πληροφορίες ήταν όντως πολλές, και δόθηκαν από την αρχαιολόγο και πρόεδρο της ΙΛΑΕΚ κ. Μαρία Βλαζάκη και τον γεωλόγο και καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης κ. Μ. Μανούτσογλου, και συμπληρώθηκαν από τους παρευρισκομένους.

Αρχικά η Μαρία Βλαζάκη μίλησε για τις κηρυγμένες αρχαιότητες της περιοχής, οι οποίες εξαπλώνονται σε όλο τον ορεινό όγκο, από τις Τρεις Βάρδιες και ανατολικά, με το πλήθος των σπηλαίων (όπως Λερά, Νερόσπηλιος, Χαυγιαρές, Φονές, σπήλαιο Αρκούδας, Κουμαρόσπηλιος, Αχυρόσπηλιος, Αγ. Γεωργίου Απιδιώτη), τα ονομαστά  μοναστήρια της Αγίας Τριάδας και της Κυρίας των Αγγέλων Γουβερνέτου, το Καθολικό, το σπήλαιο του Αγ. Ιωάννη του Ερημίτη, το Αυλάκι του Αγίου και το πλήθος των σκητών. Δικαιολογημένα έχουν κηρυχθεί και συμπεριληφθεί συνοπτικά από τον κόσμο στην επωνυμία «Το Άγιον Όρος της Κρήτης». Στα παραπάνω πρόσθεσε την ύπαρξη στον χώρο συνάντησης των εντυπωσιακών λατομείων εξόρυξης αιολιανίτη λίθου για την κατασκευή των ενετικών οχυρώσεων των Χανίων, αλλά και των βυθισμένων σήμερα χώρων λατόμευσης για τα μινωικά και κλασικά οικοδομήματα της Κυδωνίας. Αναφέρθηκε περισσότερο στο σπήλαιο του Λερά (από το όνομα του οπλαρχηγού και μάρτυρα της Επανάστασης του 1821 Στέφανου Λερά), που ορθώνεται ψηλά, απέναντι στο βουνό, κάτω από το πέτρινο κορμί της ξαπλωμένης νύμφης Ακακκαλίδας και για τα ευρήματά του τα αφιερωμένα στον Πάνα και τη Νύμφη, που σε μεγάλο βαθμό συλήθηκαν κατά το παρελθόν. Μίλησε και για τα άλλα σημαντικά σπήλαια του ορεινού όγκου, με κυριότερο αυτό της Αρκούδας, κοντά στο Γουβερνέτο, αφιερωμένο στη θεά Δίκτυννα-Αρτέμιδα, το οποίο έδωσε το εξαίρετο πήλινο πλακίδιο που εικονίζει τον Απόλλωνα και την Αρτέμιδα και κοσμεί την έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου Χανίων. Τόνισε τη σπουδαιότητα του συγκροτήματος του Καθολικού και όλης της γύρω περιοχής και κατέληξε στην επιτακτική ανάγκη προστασίας και  περιφρούρησης όλης της μοναστηριακής έκτασης από οποιαδήποτε αλλοίωση και δόμηση στους επικίνδυνους καιρούς που ζούμε. 

Πολλά από τα παραπάνω ήταν γνωστά στους επισκέπτες της Κυριακής, αυτό όμως που πραγματικά εντυπωσίασε τον κόσμο και πλούτισε κυριολεκτικά τις γνώσεις του ήταν η παρουσίαση από τον Μανώλη Μανούτσογλου των υπολειμμάτων του απολιθωμένου δάσους του Σταυρού και η ξενάγηση σε αυτά, ανάμεσα στα απομεινάρια του αρχαίου λατομείου. Σε αντίθεση με τα περισσότερα απολιθωμένα δάση που διατηρούν κορμούς, ο γεώτοπος του Σταυρού χαρακτηρίζεται κυρίως από ριζόλιθους, που ποικίλλουν από μικρές μορφές χιλιοστών έως μεγαριζόλιθους, οι οποίοι ξεπερνούν το ένα μέτρο. Η περιοχή διαθέτει επίσης απολιθωμένους κορμούς θάμνων και δέντρων, καθώς και απολιθωμένα κλαδιά. Το απολιθωμένο δάσος των Χανίων είναι μοναδικό στην Ελλάδα γιατί η απολίθωση έγινε με ασβεστίτη αντί για πυρίτιο, διαδικασία πολύ σπανιότερη. Η εξαιρετική διατήρηση των απολιθωμάτων προσφέρει σημαντικά στοιχεία για τις κλιματικές συνθήκες και τη βλάστηση της περιοχής κατά το Τεταρτογενές, συνδυάζοντας πολιτιστική και επιστημονική αξία. Όλοι κατενθουσιάστηκαν που πλέον μπορούν να διακρίνουν και οι ίδιοι και να «διαβάσουν» τέτοιου είδους απολιθώματα στο έδαφος του πλανήτη μας.

Ο κόσμος της ΙΛΑΕΚ σε μια ηλιόλουστη, φθινοπωρινή μέρα, έχοντας διαπιστώσει τη σπουδαιότητα του φυσικού και πολιτιστικού πλούτου του Σταυρού και όλου του ορεινού όγκου στα ανατολικά του και έχοντας συνειδητοποιήσει την υποχρέωση διαφύλαξης και προστασίας του, επιβεβαίωσε και συναίνεσε στην αδήριτη ανάγκη αποφυγής κάθε έργου που προσβάλλει το μοναδικό και πανέμορφο φυσικό τοπίο. Η ύπαρξη του Συλλόγου προστασίας Περιβάλλοντος Σταυρού, με την ευαισθησία του για την πανίδα, την χλωρίδα και την τοπική πολιτιστική κληρονομιά, στην οποία προστίθεται και η σύνδεση με την ταινία του Κακογιάννη «Αλέξης Ζορμπάς», προσδίδει ελπίδα σε μια αποτελεσματική δραστηριότητα της κοινωνίας των πολιτών στα χαλεπά και σκανδαλώδη χρόνια που διανύουμε. 

Η διατήρηση ανέπαφου του θαυμάσιου περιβάλλοντος του Σταυρού, που προσφέρει απόλαυση σωματική και πνευματική στον χανιώτικο κόσμο και όχι μόνο, είναι ασφαλώς υποχρέωση της Πολιτείας και της Εκκλησίας, προς τους οποίους απευθύνεται η ΙΛΑΕΚ, αλλά και της κοινωνίας ολόκληρης κατά τις επιταγές του Συντάγματος. Το βουνό και οι πεδινές εκτάσεις του πρέπει να μείνουν αλώβητες, όπως είναι σήμερα, όπως παραδόθηκαν από τους προγόνους για αγροτοκτηνοτροφική χρήση. Οικοδομές, ξενοδοχειακές μονάδες και διαφόρων ειδών συγκροτήματα δεν έχουν λόγο στον χώρο αυτό, δεν προσφέρουν βοήθεια και υποστήριξη στον απλό κάτοικο και πολίτη, αντίθετα επιβαρύνουν την ποιότητα ζωής του. Είναι πολύ κρίμα που όλος αυτός ο θησαυρός δεν εντάχθηκε στις περιοχές Natura Χανίων για τις οποίες, όπως πληροφορηθήκαμε εγκρίθηκαν επιτέλους οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες προστασίας τους. Δεν είναι ποτέ αργά να ξεκινήσει άμεσα από τους ιθύνοντες μια τέτοια διαδικασία, για να μην είναι πολύ αργά στο μέλλον, αφού θα έχει καταστραφεί το μοναδικό τοπίο του Σταυρού και όλου του ορεινού όγκου στη συνέχεια, αν ισχύουν όσα τελευταία όλοι μας, άναυδοι, πληροφορηθήκαμε από τον Τύπο.